Enkelklachten

DE ENKEL

Het onderbeen bestaat uit 2 botstukken, namelijk het scheenbeen en het kuitbeen. De voet wordt onderverdeeld in de achtervoet, middenvoet en voorvoet. De kuitspier en de achillespees zitten aan de achterzijde van het hielbeen vast en aan het kuitbeen en zorgen dat je je voet spitst. Onder de voet zit een dikke peesplaat die de voet stabiel maakt bij het staan en lopen.

De enkel bestaat uit het bovenste en het onderste spronggewricht. Aan de buitenzijde van de enkel zitten 3 banden. Aan de binnenzijde zit 1 grote band. De enkelbanden zorgen voor stabiliteit.

VERSTUIKING VAN DE ENKEL

Bij het ‘door je enkel gaan’ kunnen de gewrichtsbanden rond het enkelgewricht uitrekken of zelfs scheuren. Dit noemt men een verstuiking of verzwikking. Het is één van de meest voorkomende, acute letsels en kan reeds optreden bij het afstappen van een trapje of een stoeprand. Een enkelverstuiking is ook de meest voorkomende sportblessure. Meestal gaat de voet naar binnen en zakt men door de enkel naar buiten toe waarbij de buitenzijde van de gewrichtsbanden gekwetst wordt.

Klachten kunnen bestaan uit:

• Plotselinge scherp pijn aan de buitenzijde van de enkel
• De ergste pijn wordt na een paar minuten minder, waardoor voorzichtig lopen vaak weer gaat
• Zwelling
• Balvormige blauwe plek door bloeduitstorting

ZWEEPSLAG

Een zweepslag is een scheur in een spier. De zweepslag dankt zijn naam aan de plotse felle pijnscheut die optreedt. De scheur is meestal klein (1 -3 cm). Vaak scheuren er ook bloedvaatjes.

Een zweepslag kan in alle spieren optreden maar komt het meeste in de kuit en bovenbeenspieren voor. De scheur zit meestal op de overgang van spier naar het peesweefsel. Een scheur in de kuitspier is een van de meest voorkomende spierbeschadigingen bij sporters. Er treedt een plotse pijn op bij aanspannen en rekken van de kuitspier, alsof er een hard voorwerp tegen de kuit wordt gegooid. Daarna is het meestal onmogelijk om door te sporten of om zelfs op het desbetreffende been te staan.

Klachten kunnen bestaan uit:

• Een plotseling scherpe pijn alsof iemand een klap tegen de kuit geeft.
• Pijn aan de binnenzijde van de kuit
• De kuit kan blauw worden en ook zwellen

Het is niet mogelijk om de voet op te trekken, te wandelen, op de tenen te staan, te rennen of springen zonder pijn

OVERBELASTING VAN PEZEN

Peesproblemen komen voor bij de achillespees, onderzijde van de voet en de buitenkant van de kuit. Er zijn 5 verschillende stadia van het klachtenpatroon. Kenmerkend is dat de klachten geleidelijk ontstaan.

De 5 stadia zijn: 

1. Na het sporten of bewegen is er pijn, stijfheid en vermoeidheid die een paar uur aanhoudt.
2. Bij het begin van het sporten is er even pijn, maar die verdwijnt weer als er even bewogen is. Even later komt de pijn weer terug. Deze pijn naderhand duurt nu langer, tot de volgende dag.
3. De pijn is tijdens het sporten aanwezig en blijft dag en nacht. Alleen langdurige rust heeft invloed op deze pijn.
4. De pijn is nu zo hevig dat het sporten niet goed mogelijk is.
5. Er is veel pijn, ook als er niet belast wordt. Zelfs een langdurige rust heeft geen invloed meer op de pijn.

Advies bij Verstuiking / zweepslag

De pijn is de eerste 24-48 uur het ergste. De zwelling zorgt voor extra pijn en vertraagt de genezing. Hiervoor kun je het beste als eerste ijzen. Belangrijk is ook om niet stil te gaan zitten, maar de enkel of de kuit wel binnen de pijngrens onbelast te blijven bewegen. Afwisseling van rust en bewegen is ook belangrijk voor het genezingsproces.

Voor de eerste EHBO is het volgende ezelsbruggetje bedacht: R.I.C.E.

R = Rest, ofwel rust. Wel bewegen, maar zoveel mogelijk onbelast. Beweeg als je zit of ligt regelmatig je voet heen en weer of draai rondjes met de voet. Zo voorkom je dat het enkelgewricht of je kuitspier stijf wordt. Ook fietsen is een goede manier om te oefenen.

I = Ice. Koelen dus. Koud water, of ijsklontjes of een cold-pack in een theedoek. Pas op; ijs kan blaren geven op de huid, dus zorg dat het ijs of de coldpack nooit direct contact heeft met de huid. Start het koelen zo snel mogelijk, ongeveer 15 minuten per keer. De eerste 48 uur regelmatig (4-5 keer per dag) opnieuw koelen, dat helpt tegen de zwelling en tegen de pijn.

C = Compression. Dat kan met een zwachtel. De zwachtel geeft tegendruk tegen het weefsel dat wil gaan uitzetten. De zwachtel kan nat gehouden worden of even verwijderd worden om de kuit opnieuw te koelen.

E = Elevation. Het been omhoog leggen. Dit gaat de zwelling tegen en geeft de broodnodige rust aan verstuikte enkel / gescheurde spier. Probeer de eerste 2 dagen het been regelmatig hoog te leggen. Neem een bankje en een comfortabel kussen dat ook de knie steunt. De knie moet niet overstrekt worden doorhangen.

Wanneer je merkt dat je enkelklachten afnemen, betekent dit dat je ook steeds meer kan en mag bewegen. Zorg er dus voor dat je regelmatig probeert hoeveel je enkel aan kan zonder dat het pijn oplevert.

Overbelasting van pezen
Afhankelijk in welk stadium je zit met je blessure kan de juiste behandeling worden toegepast. Bij alle stadia geldt of verminderen of stoppen met de huidige belasting waardoor de pijn is veroorzaakt. Wanneer dit wordt genegeerd is de kans op een chronische aandoening zeker aanwezig. Voor een juiste behandeling ga daarvoor naar de fysiotherapeut.